نماز وحشت (صلاه الوحشه) نماز مستحبی است که به آن نماز هدیه (صلاه الهدیه)، نماز شب دفن (لیله الدفن) و نماز شب اول قبر نیز می گویند.

به این سبب نماز وحشت نامیده شده که فردی که از دنیا رفته هنوز با عالم قبر انس ندارد و در خود احساس ترس و وحشت دارد و این نماز با فضل الهی وحشت را از او دور می‌کند. پس در واقع نماز رفع وحشت است نه نماز وحشت.

نماز وحشت فشار قبر را کم می‌کند

نماز وحشت را به چه صورت بخوانیم؟

مستحبّ است در شب اوّل قبر ، به یکی از صورت های زیر دو رکعت نماز وحشت براى میّت بخوانند : 

کیفتی برای نماز است که مختص به اولی شب فوت است (اگرچه دفن نشده باشد) در رکعت اول یک مرتبه سوره حمد و دو مرتبه سوره توحید (قل هو اللَّه) و در رکعت دوم یک مرتبه سوره حمد و ده مرتبه سوره تکاثر را خوانده و بعد از سلام نماز بگوید: « اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحمّدٍ وَ آلِ مُحمّدٍ وَ ابْعَثْ ثَوابَها اِلی قَبرِ فلان بن فلان (به جای فلان بن فلان، نام میت و پدرش را بگوید)»

در رکعت اول بعد از حمد، یک مرتبه آیه الکرسی و در رکعت دوم بعد از حمد، ده مرتبه سوره قدر بخواند، و بعد از سلام نماز بگوید: « اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحمدٍ وَ آلِ مُحمدٍ وَ ابْعَثْ ثَوابَها اِلی قَبرِ فلان بن فلان». (به جای فلان بن فلان، نام میت و پدرش را ببرد)

درباره چگونگى خواندن نماز وحشت تعبیراتی در کلمات فقها وجود دارد:

در رکعت اول سوره حمد و سپس آیه الکرسى است و خواندن از «الله لا اله الا هو» تا «و هو العلی العظیم» کافی است. (بدون سوره توحید) و در رکعت دوم سوره حمد و سپس 10 مرتبه سوره قدر «انا انزلناه» خوانده می‌شود و وقتى نماز تمام شد، چنین گفته می‌شود: «اللهم صل على محمد و آل محمد وَ ابعَث ثوابَها الى قَبرِ فُلان» و به جاى کلمه فلان، نام میت را می‌برد.

از دیدگاه امام خمینی احتیاط آن است که آیه الکرسی تا «هم فیها خالدون» خوانده شود. امام خمینی، تحریر الوسیله (ترجمه فارسی)، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص: ۱۰۹. ولی از دیدگاه آیت الله گلپایگانی تا «و هو العلی العظیم» کفایت می‌کند. گلپایگانی، مجمع المسائل، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۹۰.

احادیثی در مورد نماز وحشت

برادر وخواهر! نماز وحشت هدیه ای است از شما به کسی که از دنیا رفته است، این نماز را برای آشنایان بخوانید تا دیگرا ن هم برای شما بخوانند.

پیامبر(ص) درباره ثواب خواندن این نماز فرمود:

«بر میت ساعتی سخت‌تر از شب اول قبر نمی‌گذرد. پس بر مردگان خود رحم کنید و برایشان صدقه دهید و اگر نتوانستید، دو رکعت نماز برای شخص درگذشته بخوانید. پس همان لحظه حق تعالی هزار فرشته به سوی قبر او می‌فرستد که با هر فرشته جامه‌ای و حلّه‌ای است، و تنگی قبر او را تا روز نفخ صور وسعت می‌دهد و به نمازگزار به عدد آنچه آفتاب بر آن طلوع می‌کند، حسنه عطا می‌کند و او را چهل درجه بالا می‌برد.»

امام صادق ـ علیه السّلام ـ هر شب برای فرزندش و در هر روز برای پدر و مادر خود دو رکعت نماز می گزارد، در رکعت اول سوره ی قدر و در رکعت دوم سوره ی کوثر می خواندند.

احکام نماز وحشت

نماز وحشت واجبی کفایی نیست تا بگوییم که با خواندن یک نفر ساقط می‌شود. نماز مستحبی است که هر فردی می‌تواند آن‌را خوانده و ثوابش را به میت هدیه کند.

نماز وحشت را در هر موقع از شب اوّل قبر مى شود خواند (از اول شب تا صبح) ولى بهترین وقت آن بعد از نماز عشا است.

نماز وحشت میّتی که به هر دلیل دفن او تأخیر بیفتد، مثلا اگر بخواهند میت را به شهر دوری ببرند ا باید تا شب اول قبر او به تاخیر بیندازند.

اگر نماز لیله الدفن را به هر دو کیفیت بخواند، بهتر است.

نماز وحشت را نمی توان به جماعت خواند.

یک شخص نمی تواند چند نماز وحشت را برای یک میت بخواند.

یک نفر می‌تواند چند مرتبه این نماز را به قصد اهداء ثواب به جا آورد.

هر‌گاه شخص نماز وحشت را سهواً به غیر کیفیتی که ذکر شد بجا آورد باید اعاده کند؛ اگر چه یک آیه از سوره قدر یا یک آیه از آیه الکرسی را فراموش کرده بود بخواند.

اجیر کردن و اجرت گرفتن برای خواندن نماز وحشت جایز است و احتیاط آن است که به عنوان بخشش و احسان به نمازگزار بذل نمایند و او هم نمازش را بدون در نظر گرفتن وجه مالی بخواند.

محدث نوری در کتاب دارالسلام نقل می‌کند:

«استاد ما، ملا فتحعلی سلطان آبادی گفت: عادت من این بود که هرگاه فردی از دوستان خاندان رسالت از دنیا می‌رفت و خبر آن به من می‌رسید، دو رکعت نماز شب دفن یا نماز وحشت برای او می‌خواندم؛ خواه او را می‌شناختم یا نمی‌شناختم. هیچ کس از این عادت من آگاه نبود، تا روزی یکی از دوستان، در راهی من را ملاقات کرد و گفت: دیشب فلان شخص که به تازگی از دنیا رفته بود، را در عالم خواب دیدم و از چگونگی حال او بعد از مرگش پرسیدم، او گفت: من بعد از مرگ در تنگنای سختی قرار گرفتم و هنگام حسابرسی، مرا به سوی عذاب بردند؛ تا اینکه فلانی (نام شما را برد) دو رکعت نماز برای من خواند؛ همان دو رکعت، مرا از عذاب نجات داد. خدا پدرش را رحمت کند که به من چنین احسانی نمود. آن گاه آن شخص، از من پرسید، آن دو رکعت نماز، چه نمازی بود. من طریقه خود را در مورد خواندن نماز شب دفن یا نماز وحشت برای او بیان کردم.»